Firma List & Bedrog – Beweegredenen achter boekhoudfraude

Gerommel bij Delta Lloyd en NS, fraude bij Imtech en problemen bij SBM Offshore en Ordina. Sla op een willekeurige dag de krant open en lees over vele misstanden in het Nederlandse bedrijfsleven. Fraude viert (helaas) hoogtij. Op 8 en 9 oktober 2015 vindt in Amsterdam het Fraude Filmfestival in het EYE museum plaats. FORT is partner van het festival en dit kader schrijf ik deze maand mijn blog over de ratio van frauderende bedrijven.

Waarom frauderen bedrijven?

In tijden van economische crises belanden veel bedrijven in financieel zwaar weer. Slechte jaarcijfers hebben vaak een nadelig effect op de liquiditeit, omdat banken de financiering terugschroeven of bedrijven onder bijzonder beheer plaatsen. Wanneer bedrijven onder de afdeling bijzonder beheer geplaatst worden, krijgen zij te maken met risico-opslagen en/of hogere rentes. Die hogere rentes en opslagen kosten bedrijven vaak de kop, wat vervolgens leidt tot faillissement.

Logisch dus dat bedrijven dat willen voorkomen. De manier waarop is echter vaak niet in de haak:  controllers of boekhouders krijgen de opdracht om de resultaten en prognoses positief te laten lijken, desnoods via boekhoudkundige trucs en dat is boekhoudfraude.

Boekhoudfraude Ahold

Misschien wel een van de grootste en meest spraakmakende fraudezaken die Nederland heeft gekend is de boekhoudfraude van Ahold, die in 2003 aan het licht kwam. Jarenlang heeft Ahold omzetten van buitenlandse dochterondernemingen onterecht bij haar eigen omzet betrokken, waardoor de balans er spectaculair uit zag. Een duidelijk geval van jaarrekeningenfraude.

De cijfers versterkten de internationale positie van het concern en maakte een snelle (wereldwijde) uitbreiding mogelijk, maar zorgden er tevens voor dat er geen weg meer terug was zonder dat het kaartenhuis in elkaar zou vallen.

Fraude Imtech

Een recenter voorbeeld van een dergelijke boekhoudkundige truc, vond plaats in het recent gefailleerde Imtech. Daar werd door middel van ‘creatief boekhouden’ verhuld dat Imtech Nederland financieel overeind werd gehouden door Imtech Duitsland. Er werd daarmee doelbewust jaren lang een verkeerd beeld geschetst van de resultaten van Imtech, die veel minder rooskleurig waren dan werd gepresenteerd.

Het bekende gezegde luidt niet voor niets; al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt hem wel. Daardoor zit er een Amerikaans bestuurslid van Ahold (Mark Kaiser) in de gevangenis, zijn de Nederlandse bestuursleden in hoger beroep veroordeeld en is Imtech failliet verklaard.