Wetsvoorstel ‘Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden’

Wetsvoorstel ‘Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden’

27 oktober 2023, door Lize van de Werken

In april dit jaar kondigde het kabinet een aantal plannen aan voor de hervorming van de arbeidsmarkt. Onderdeel van deze hervormingsplannen was het voornemen om het wettelijk kader omtrent de beoordeling van arbeidsrelaties aan te passen: wanneer is iemand nu werknemer, en wanneer een zzp’er? Ter invulling van de aangekondigde hervormingsplannen heeft de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid op 6 oktober jl. het wetsvoorstel ‘Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden’ gepubliceerd. Dit wetsvoorstel past bij het politieke streven om schijnzelfstandigheid tegen te gaan en de uitspraak van de Hoge Raad in de zaak Deliveroo van eerder dit jaar. In lijn met het voorgaande past ook de aankondiging van de Belastingdienst van augustus dit jaar, waarin staat dat haar modelovereenkomst ‘vrije vervanging’ vanaf 1 januari 2024 wordt ingetrokken. Gebruikmaking van deze modelovereenkomst geeft vanaf dat moment geen zekerheid meer dat geen sprake is van een arbeidsovereenkomst.

Verduidelijking 
Het gepubliceerde wetsvoorstel dient het onderscheid tussen werknemers en zzp’ers te verduidelijken. De minister vindt de kwalificatie van de arbeidsverhouding belangrijk, omdat zij meent dat zelfstandigen nu vaak (ten onrechte) geen loonheffingen en sociale zekerheidspremies afdragen, terwijl zij feitelijk hetzelfde werk verrichten als werknemers. Hetzelfde geldt voor het afdragen van pensioenpremies. Daarnaast meent de minister dat de bescherming van zelfstandigen aan de onderkant van de markt zo niet kan worden gegarandeerd, en gelijke behandeling tussen werknemers en zelfstandigen niet kan worden gewaarborgd.

Wettelijk toetsingskader
Het wetsvoorstel bevat een wettelijk toetsingskader dat onder meer gebaseerd is op recente rechtspraak. Dit toetsingskader noemt een aantal hoofdelementen aan de hand waarvan dient te worden bepaald of iemand werkt op basis van een arbeidsovereenkomst. Het toetsingskader zou ertoe moeten leiden dat het onderscheid tussen werknemers en zzp’ers eenvoudiger kan worden gemaakt. Het wetsvoorstel introduceert ook een rechtsvermoeden. Dat houdt in dat op het moment een ‘werkende’ een uurtarief van minder dan € 32,24 heeft, de werkende wordt geacht een werknemer met een arbeidsovereenkomst te zijn. Dit betreft een rechtsvermoeden dat overigens gemotiveerd kan worden ontzenuwd.

Aanmerkingen op het wetsvoorstel
De beoogde inwerkingtreding van het wetsvoorstel is 1 juli 2025. Als het wetsvoorstel in de huidige vorm wordt aangenomen, is de verwachting dat dit vergaande gevolgen zal hebben voor de praktijk. Momenteel gaat het echter nog om een wetsvoorstel dat in internetconsultatie is. Tot 10 november 2023 is het voor iedereen mogelijk om te reageren op het wetsvoorstel en eventuele suggesties te doen voor verbeterpunten. Daarna zal het wetsvoorstel – al dan niet in aangepaste vorm – worden behandeld door de (nieuwe) Tweede Kamer. To be continued!