Skip to content
act legal covers all major European business centres: Amsterdam Bratislava Bucharest Budapest Frankfurt Milan Paris Prague Sofia Vienna Warsaw

Dirk van den Berg in Pompshop: Koffietje op De Horn?

Koffietje op De Horn?

4 mei 2021, door Dirk van den Berg

 

Om op een verzorgingsplaats langs een rijksweg een activiteit te ontplooien, heb je van de Staat zowel publiekrechtelijke toestemming (een vergunning op grond van de Wet beheer rijkswaterstaatswerken, Wbr) als privaatrechtelijke toestemming (een huurcontract) nodig. De afgelopen weken heeft Fastned op beide vlakken winst geboekt: zij kreeg zowel van de Raad van State (17 maart jl.) als de Rechtbank Den Haag (14 april jl.) gelijk in haar streven om shops te realiseren bij haar snellaadstations.

Al bijna 10 jaar probeert Fastned toestemming te krijgen voor de bouw van een shop op de verzorgingsplaatsen De Horn en Velder. Aanvankelijk weigerde de Staat zowel de Wbr-vergunning als de privaatrechtelijke toestemming. Dat de Staat de vergunning niet kon weigeren was begin 2019 al duidelijk. Maar vervolgens weigerde de Staat het huurcontract met een beroep op het Convenant `Alternatief traject MDW Benzine Hoofdwegennet’ dat zij in het jaar 2000 sloot met de zittende concessiehouders van rijkswegbenzinestations. In dat Convenant heeft de Staat zich tegenover de Vereniging van Particuliere Rijkswegvergunninghouders (VPR) verplicht om – ter bescherming van de veilingopbrengst voor haar leden – tot en met 2023 geen nieuwe shops toe te staan.

Nadat Fastned in 2012 had laten vallen dat zij shops bij haar laadpunten wilde realiseren, heeft Rijkswaterstaat in 2013 het beleid bekend gemaakt dat dit vergunninghouders van energielaadpunten niet is toegestaan. Fastned beriep zich vervolgens op de sinds 2010 voor de Nederlandse overheden geldende Europese Dienstenrichtlijn. Het doel daarvan is Europese dienstverleners in staat te stellen overal in de EU een bedrijf te beginnen. Maar de regeling geldt ook voor Nederlandse bedrijven die in Nederland willen ondernemen. Overheden mogen zodoende alleen vergunningen voor het aanbieden van diensten eisen, voor zover dat noodzakelijk en redelijk is.

De Staat betoogde dat de Dienstenrichtlijn niet van toepassing is, omdat het hier gaat om een privaatrechtelijke toestemming (“mag Fastned gebruik maken van de eigendommen van de Staat voor de exploitatie van een shopgebouwtje?”). De rechtbank Den Haag oordeelde anders. Volgens de rechtbank is het beleid zoals in 2013 naar buiten is gebracht een “vergunningstelsel” in de zin van de Dienstenrichtlijn. En zo’n vergunningstelsel moet zijn gebaseerd op criteria die gerechtvaardigd zijn om “dwingende redenen van algemeen belang”. Daaronder vallen onder andere de openbare orde, openbare veiligheid, staatsveiligheid, volksgezondheid, consumentenbescherming, sociaal beleid en cultuurbeleid. Zuiver economische doelstellingen van een lidstaat kunnen geen dwingende redenen van algemeen belang zijn. En de Staat heeft alleen een financieel belang aangevoerd voor het nakomen van het Convenant. Het schenden van de afspraken zou tot een schadeclaim kunnen leiden.

Volgens de Rechtbank Den Haag heeft de Staat dus onrechtmatig tegenover Fastned gehandeld door de gevraagde toestemming stelselmatig te weigeren, en moet zij de schade van Fastned vergoeden. De vordering om de benodigde privaatrechtelijke toestemmingen daadwerkelijk te verlenen heeft de rechtbank afgewezen, omdat er in individuele gevallen gegronde redenen kunnen zijn om de gevraagde toestemming geheel of ten dele te weigeren. De rechtbank heeft de Staat wel veroordeeld om binnen dertig dagen te beslissen op de verzoeken van Fastned tot het aangaan van huurovereenkomsten.

De Raad van State had in zijn uitspraak van 23 januari 2019 het beroep van de VPR tegen de in augustus 2017 verleende vergunning voor De Horn al ongegrond verklaard. Daarmee had Fastned een onherroepelijke vergunning voor die locatie. Met de uitspraak van 17 maart jl. is ook de Wbr-vergunning voor Velder onherroepelijk geworden. De uitspraak van 14 april jl. levert half mei de benodigde huurovereenkomsten op.  Drinken we dit jaar dan toch nog Fastned-koffie op De Horn?

Lees de volledige uitspraak van de Raad van State op www.rechtspraak.nl onder nummer ECLI:NL:RVS:2021:589. De uitspraak van de Rechtbank Den Haag is nog niet gepubliceerd, maar is al wel te vinden op de website van Fastned.

 

Deze column is geschreven voor Pompshop. Het onafhankelijke vakblad voor tankstations en carwash. Dirk van den Berg is ruim 15 jaar gespecialiseerd in tankstationszaken en gaat in Pompshop maandelijks in op een juridisch onderwerp. Vragen of opmerkingen? Neem hier contact op.

 

Dirk van den Berg is partner en advocaat bij act Fort Advocaten. Hij heeft zich gespecialiseerd in vastgoedrecht, franchiserecht, huurrecht bedrijfsruimte en distributierecht. Hij adviseert een groot aantal ondernemers in de tankstation branche, onder andere in contracten met oliemaatschappijen.

Column Pompshop
1. Dirk van den Berg in Pompshop: Golfbewegingen en gelegenheidsargumenten
2. Dirk van den Berg in Pompshop: Tanken zonder betalen is diefstal!
3. Dirk van den Berg in Pompshop: Een Whatsapp-gesprek is een gesprek!
4. Dirk van den Berg in Pompshop: Een schoft met/zonder hoge hoed
5. Dirk van den Berg in Pompshop: Knallende kurken, krimpende kansen
6. Dirk van den Berg in Pompshop: De Gele Hesjes zijn boos, maar waarover (niet)?
7. Dirk van den Berg in Pompshop: Gebouwd of niet gebouwd, dat is de vraag
8. Dirk van den Berg in Pompshop: Tegen de stroom in voor koffie en broodjes…
9. Dirk van den Berg in Pompshop: De aard van het beestje
10. Dirk van den Berg in Pompshop: Franchisewet 2.0
11. Dirk van den Berg in Pompshop: Op de wip
12. Dirk van den Berg in Pompshop: Sorry, geen tijd voor de column
13. Dirk van den Berg in Pompshop: Hoeveel magere jaren nog?
14. Dirk van den Berg in Pompshop: De ene doodsteek is de andere niet
15. Dirk van den Berg in Pompshop: Griffie(on)recht en kortzichtigheid
16. Dirk van den Berg in Pompshop: Andermaal de veiling
17. Dirk van den Berg in Pompshop: Pech voor PitPoint
18. Dirk van den Berg in Pompshop: Arbeidsrecht in balans?
19. Dirk van den Berg in Pompshop: Recht in tijden van corona
20. Dirk van den Berg in Pompshop: Huurrecht in tijden van corona 2
21. Dirk van den Berg in Pompshop: Fysiek feestje
22. Dirk van den Berg in Pompshop: Adviesprijs nog steeds niet exit?
23. Dirk van den Berg in Pompshop: Een nieuwe start. Nieuwe rondes, nieuwe kansen!
24. Dirk van den Berg in Pompshop: Het hele grote en het hele kleine
25. Dirk van den Berg in Pompshop: G(r)een Ontvankelijkheid
26. Dirk van den Berg in Pompshop: De felbegeerde positie van exploitant
27. Dirk van den Berg in Pompshop: De Paal – Dappere CODO
28. Dirk van den Berg in Pompshop: Een sprong van 1,5 meter op 100 meter hoogte
29. Dirk van den Berg in Pompshop: Black box
30. Dirk van den Berg in Pompshop: Koffietje op De Horn?
31. Dirk van den Berg in Pompshop: Tamelijk Veel Lof
32. Dirk van den Berg in Pompshop: WYSIWYG (What You See Is What Gou Get)?
33. Dirk van den Berg in Pompshop: De Staat deed waartoe hij in staat was
34. Dirk van den Berg in Pompshop: Drie keer geen oordeel van de Hoge Raad
35. Dirk van den Berg in Pompshop: Voldoende serieus te achten overleg?
36. Dirk van den Berg in Pompshop: Hoge Raad gaat mee in ‘share the pain’ gedachte
37. Dirk van den Berg in Pompshop: Huurregels van toepassing bij gemengde overeenkomst?
38. Interview met Dirk van den Berg in vaktijdschrift Pompshop